Καμπάλα: Η γιόγκα της Δύσης

Είναι κάποια θέματα εύκολα στην ανάπτυξη, που δεν σου παίρνουν πολύ χρόνο για να τα επεξεργαστείς και να τα εξηγήσεις στους αναγνώστες. Μερικά άλλα είναι δύσκολα και δαιδαλώδη τόσο που χρειάζεται να καταφύγεις στη χρήση μεταφορών και παρομοιώσεων, χωρίς και πάλι να είσαι σίγουρος ότι έχεις προσφέρει κάτι ουσιαστικό στην κατανόησή τους. Η μελέτη της Καμπάλα ανήκει στη δεύτερη κατηγορία θεμάτων τόσο που αναρωτιέται κανείς κατά πόσο μπορεί να γράψει έστω και μια μικρή περιγραφή της, προκειμένου να κινήσει το ενδιαφέρον των αναγνωστών ώστε μόνοι τους να μελετήσουν περισσότερο.
Το πράγμα γίνεται δυσκολότερο ακόμη για τον συγγραφέα, όταν ο ίδιος παραδέχεται ότι οι γνώσεις του γύρω από το ζήτημα είναι ακόμη νηπιακές και επίσης όταν ξέρει καλά ότι με αυτό έχουν ασχοληθεί μεγάλες αυθεντίες του Εσωτερισμού, όπως ο Μακ Γκρέγκορ Μάθερς, ο Άλιστερ Κρόουλι, Η Ντάιον Φόρτσιουν και άλλοι. Ωστόσο, θα είμαι κάτι περισσότερο από ικανοποιημένος εάν τα άρθα μου για την Καμπάλλα αποτελέσουν το έναυσμα για τον αναγνώστη ώστε να ασχοληθεί μαζί της και να την κατανοήσει ίσως περισσότερο από εμένα αν και κάτι τέτοιο απαιτεί σοβαρές προσπάθειες ετών.
Εξαιτίας του ότι το Καβαλιστικό Δέντρο της Ζωής έχει πολλές αντιστοιχίες και συμβολισμούς, είναι δύσκολο να χωρέσουν τα πάντα μέσα στον πεπερασμένο χώρο ενός άρθρου. Για αυτό το λόγο, θα πρέπει κανείς να δει τα άρθρα που θα ακολουθήσουν περισσότερο ως έναν πολύ γενικό οδηγό για αρχάριους, παρά ως μια ολοκληρωμένη παρουσίαση και ως εκ τούτου, ελπίζω να συγχωρεθούν παραλείψεις που για μερικούς γνώστες είναι βασικές. Θα μιλήσουμε περισσότερο γενικά παρά ειδικά και δεν θα κάνουμε εμπεριστατωμένη ανάλυση των Σεφιρώθ και των Κλιφώθ. Οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται παραπάνω, τον προτρέπω να μελετήσει τα σχετικά έργα των συγγραφέων που προανέφερα και κυρίως της Dion Fortune το αριστουργηματικό ΅ Μυστική Καββάλα΅.

Η Καμπάλα

Από που να ξεκινήσει κανείς...ας ξεκινήσουμε από εκείνο που θα ξενίσει ίσως κάποιους. Το γεγονός δηλαδή ότι η Καμπάλα είναι εβραϊκής προελεύσεως. Η καταγωγή της όμως δεν θα πρέπει να θεωρείται μειονέκτημα από κανέναν, γιατί η Γνώση έχει κοινή καταγωγή και όλα προέρχονται από κάπου. Στο διάβα των αιώνων η Καμπάλλα μετέφερε μέσα της τη σοφία των αρχαίων ραββίνων, των μυστών πριν από εκείνους, των αλχημιστών του Μεσαίωνα και των σύγχρονων εσωτεριστών, που την προσάρμοσαν στα σύγχρονα δεδομένα χωρίς να αλλοιώσουν το ΅γράμμα του νόμου΅. Ήταν εκείνοι που τοποθέτησαν τις αντιστοιχίες επάνω στο Δέντρο της Ζωής, με αποτέλεσμα αυτό να γίνει το πληρέστερο και περιεκτικότερο σύμβολο διαλογισμού που έχουμε στη διάθεσή μας.
Πεποίθηση των Καμπαλιστών είναι ότι αυτή δόθηκε στους ανθρώπους από τον Αρχάγγελο Μέτατρον, ο οποίος συχνά συγχέεται επίσης με τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Σύμφωνα με μια άλλη μαγική άποψη, η Καμπάλλα βρισκόταν μέσα στη διδασκαλία που δόθηκε από τον Αρχάγγελο Ρατζιήλ στο ομώνυμο βιβλίο αλλά το κλειδί για την ερμηνεία της δόθηκε στους ανθρώπους από τον Μέτατρον. Αυτός ο τελευταίος, όπως θα δούμε, είναι ο Αρχάγγελος του Κέτερ, της πρώτης Σεφίρα και για τους αρχαίους ραββίνους δεν ήταν παρά ο προφήτης Ενώχ που ανελήφθη στους ουρανούς χωρίς να πεθάνει. Να τονίσουμε ότι το Δέντρο της Ζωής δεν είναι σύστημα γνώσης αλλά σύμβολο διαλογισμού και αυτό θα το επισημάνουμε αρκετές φορές ακόμη.

Ο ¨κόσμος¨της Καμπάλα

Ας περάσουμε να δούμε μερικές βασικές αρχές που ισχύουν στην Καββαλιστική θεώρηση των πραγμάτων. Ο τρόπος σκέψης των αρχαίων ραββίνων αλλά και όλων των εσωτεριστών, είναι ότι υπάρχει ένας και μοναδικός Θεός, ο οποίος βρίσκεται πέρα από την ανθρώπινη σύλληψη και διανόηση. Για αυτόν θα μιλήσουμε παρακάτω εκτενέστερα. Υπάρχουν Δέκα Ισχυροί Άγγελοι, οι οποίοι ορίζουν δέκα αντίστοιχα αγγελικά τάγματα, στο όνομα του Ενός Θεού, ο οποίος φέρνει τον κόσμο σε πέρας μέσω δέκα θεϊκών εκπορεύσεων που ονομάζονται Δέκα Άγια Σεφιρώθ. Υπάρχουν επίσης τέσσερις κόσμοι, ο Ατζιλούθ, που είναι ο κόσμος των θεϊκών εκπορεύσεων, ο Μπριά που είναι ο κόσμος της Δημιουργίας, ο Γετζιρά που είναι ο κόσμος των Αγγέλων και της μορφής και ο Ασσιά που είναι ο κόσμος της ύλης, ο κόσμος που ξέρουμε. Κάθε Σεφίρα, λοιπόν, έχει μια τετραπλή φύση.
Το σύστημα αυτό, λοιπόν, που τόσο έχει επηρεάσει το δυτικό εσωτερισμό και τον χριστιανισμό στη μυστικιστική του μορφή, δέχεται ότι ο Θεός φέρνει τον κόσμο σε πέρας μέσω των Δέκα Ιερών Εκπορεύσεών του, των Σεφιρώθ δηλαδή. Αυτό θα χρειαστεί να το εξηγήσουμε περισσότερο, γιατί είναι ένα από τα πολλά δυσνόητα σημεία της Καμπάλλα. Για να γίνει αυτό, θα χρειαστεί να μιλήσουμε για το Θεό, όπως αυτός περιγράφεται στη ραββινική παράδοση.

Ο Θεός της Καμπάλα

Οι Καμπαλιστές δέχονται ότι ο Θεός βρίσκεται πέρα από την ανθρώπινη κατανόηση. Είναι ακατάλυπτος από τον περιορισμένο ανθρώπινο νου, ο οποίος μπορεί να τον συλλάβει τελείως αποσπασματικά και αόριστα, κυρίως μέσω των εκπορεύσεών του αλλά και αυτό μέχρις ενός ορισμένου σημείου. Από το ανώτερο εκείνο σημείο και πίσω, οι Καμπαλιστές μιλούν για την Αρνητική Ύπαρξη και τα τρία της πέπλα, το Αϊν, το Αϊν Σοφ και το Αϊν Σοφ Αούρ. Το πρώτο ερμηνεύεται ως ¨αρνητικότητα¨, το δεύτερο ως ¨απεριόριστο¨ και το τρίτο ως ¨απεριόριστο φως¨. Το ανώτατο σημείο κατανόησης του Θείου που μπορούμε να πετύχουμε, η πιο υπερβατική μορφή του, είναι το Κέτερ, η πρώτη Σεφίρα. Από εκεί και πίσω, ο Θεός στην ολότητά του δηλαδή, μας είναι απολύτως ακατανόητος. Είναι Αρνητική Ύπαρξη αλλά η μόνη και αληθινή ύπαρξη, που ονομάζεται Αρνητική γιατί δεν έχει εκδηλωθεί, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Δεν μπορούμε να πούμε περισσότερα πράγματα για την Αρνητική Ύπαρξη, γιατί η σύλληψή της ξεφεύγει από τα όρια του Νου και είναι δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο να περιγραφεί. Ακόμα και το Κέτερ, το ανώτερο επίπεδο κατανόησης του Θείου, που έχει το όνομα Εχεγιέ, δεν προσεγγίζεται εύκολα από τον οποιονδήποτε. Όπως ο ίδιος ο Θεός λέει στην Παλαιά Διαθήκη, ¨είναι αδύνατο να με δεις κατά πρόσωπο και να εξακολουθήσεις να ζεις¨. Με την Καμπάλα, ερμηνεύονται πολλά χωρία της Παλαιάς Διαθήκης που μοιάζουν δυσνόητα στους αδαείς, οι οποίοι βιάζονται να κρίνουν ερμηνεύοντάς την κυριολεκτικά. Ας μάθουν, λοιπόν, ότι ο Μωϋσής και οι υπόλοιποι συγγραφείς, ήξεραν πολύ καλά τι έγραφαν και πως το έγραφαν.
Σε κάθε Σεφίρα ο Θεός έχει και διαφορετικό όνομα αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχουν δέκα διαφορετικοί Θεοί. Ένας είναι ο Θεός και η λατρεία μόνο σε εκείνον απευθύνεται. Είναι σαν ένα πρόσωπο να έχει δέκα διαφορετικούς τίτλους ή προσωνύμια χωρίς να αλλοιώνεται η μοναδικότητα της ύπαρξής του. Ακόμα και οι δέκα ισχυροί Αρχάγγελοι δεν είναι παρά εκπορεύσεις του Ενός Θεού. Όλα από την Αρνητική Ύπαρξη πηγάζουν και όλα εκεί καταλήγουν. Αυτή είναι η μόνη ύπαρξη, έστω και αν δεν έχει εκδηλωθεί. Εμείς την αντιλαμβανόμαστε μόνο στην Πρώτη Εκδήλωση, στο Κέτερ και στις υπόλοιπες Σεφίρες...
(συνεχίζεται)